Factuurfraude

Van een klant kan niet zonder meer worden verlangd dat hij nogmaals betaalt ingeval van vervalste facturen.

Factuurfraude kan zich bijvoorbeeld voordoen als een bedrijf wordt getroffen door een hack of door nagemaakte e-mails (spoofing) waarbij vervalste facturen aan klanten worden gestuurd en de klant aan de hacker betaalt. In een dergelijk geval hangt het af van de omstandigheden of de klant nogmaals (deels) aan de rechtmatige ontvanger (het bedrijf) moet betalen.

Stel: u doet al jaren zaken met dezelfde leverancier. Met enige regelmaat koopt u grote hoeveelheden grondstoffen of bouwmaterialen van die leverancier. Afhankelijk van de materialen die u koopt, wijst de leverancier een dochtervennootschap aan die als verkoper de materialen aan u zal leveren. De leverancier stuurt u per e-mail de factuur. Al snel geeft de leverancier per e-mail aan dat er een paar fouten zijn gemaakt en stuurt u de aangepaste stukken toe. U betaalt op het bankrekeningnummer dat is genoemd in de factuur. Achteraf blijkt dat de leverancier is gehackt en de tweede e-mail met factuur door de hacker is vervalst. U heeft niet aan de leverancier maar aan de hacker betaald. De leverancier verlangt dat u nogmaals betaalt, maar deze keer aan hem.

De vraag die in dit geval centraal staat is of de klant de vervalste factuur voor echt mocht houden. De Hoge Raad heeft zich daar onlangs over uitgelaten. Als uitgangspunt geldt dat de leverancier zich erop kan beroepen dat de e-mail met de vervalste factuur niet van hem afkomstig is en de klant daarom (nogmaals) aan hem moet betalen. Maar de leverancier kan zich niet daarop beroepen als zich omstandigheden voordoen die rechtvaardigen dat aan de leverancier (deels of geheel) wordt toegerekend dat de klant de e-mail met factuur voor echt mocht houden. Dan kan de leverancier niet verlangen dat de klant alsnog aan hem betaalt.

Onder meer de volgende omstandigheden zijn van belang: van welk e-mailadres de vervalste facturen zijn gestuurd, op welke bankrekening(en) normaliter moet worden betaald, of en op welke manier partijen eerder zaken met elkaar hebben gedaan, of documenten vaker tussentijds worden aangepast, hoe de e-mails en facturen zijn opgemaakt en of en wanneer de leverancier na de vervaldatum van de factuur de koper heeft aangemaand om de factuur alsnog te voldoen. Verder is van belang in hoeverre partijen adequate voorzorgsmaatregelen hebben genomen om te voorkomen dat een derde in staat is zich voor een van hen uit te geven.

Afhankelijk van de omstandigheden kan het zo zijn dat de klant de vervalste factuur voor echt mocht houden. De klant hoeft dan niet nogmaals aan de leverancier te betalen. Mocht de klant de factuur onder de gegeven omstandigheden de factuur redelijkerwijs niet voor echt houden, dan moet hij het volledige factuurbedrag of een deel daarvan alsnog aan de leverancier betalen. 

Als u of uw klanten door factuurfraude aan de verkeerde persoon hebben betaald, neem dan contact met mij op om de omstandigheden te beoordelen en te bepalen of er nogmaals betaald moet worden.