Geschilbeslechting door arbiters
Wat is arbitrage en waarom zou u ervoor kiezen?
Iedere ondernemer weet: een geschil kun je voorleggen aan de rechter. Maar er zijn nog andere manieren om geschillen op te lossen. Arbitrage is daar een van en wordt vaak gebruikt in het internationale handelsverkeer. Wat is arbitrage, wat zijn de voor- en nadelen en wanneer zou u het kunnen gebruiken?
Wat is arbitrage?
Arbitrage kan worden gezien als een particuliere vorm van rechtspraak. In plaats van de door de overheid gefaciliteerde rechtbanken met hun strakke procesregels, kiest u zelf de arbiters (scheidsrechters) uit en stelt u zelf de procesregels vast. Daarbij heeft u veel vrijheid. Vrijheid die u bij de overheidsrechter niet of nauwelijks heeft.
U hoeft echter bij arbitrage niet altijd alles zelf te regelen. Vaak wordt gekozen voor arbitrage bij bestaande (internationale) arbitrage-instituten, die hun eigen reglementen hebben en vaak over een grote groep van deskundige arbiters beschikken, waaruit men kan kiezen. Voorbeelden van dergelijke instituten zijn het NAI (Nederlands Arbitrage Instituut) en het ICC International Court of Arbitration. Ook zijn er enkele sectoren die hun eigen gespecialiseerde arbitrage-instituut kennen. Voorbeelden daarvan zijn de Raad voor de Arbitrage voor de Bouw (RvA) en het Scheidsgerecht Gezondheidszorg.
De voordelen van arbitrage
Arbitrage kent diverse voordelen ten opzichte van de overheidsrechtbanken. Enkele belangrijke voordelen zijn:
- Meer vrijheid. Partijen hebben de vrijheid om zelf de procesregels te bepalen en de arbiters te benoemen. Partijen kunnen ook kiezen waar de arbitrage plaats zal vinden en in welke taal deze wordt gevoerd.
- Deskundigheid van de arbiters. Overheidsrechters beschikken niet altijd over de specifieke kennis die nodig is om een complex geschil op te lossen. Arbiters kunnen dan een uitkomst bieden, want u kunt bijvoorbeeld experts als arbiter aanwijzen.
- Snelheid van de procedure. Procederen bij de overheidsrechter kan soms lang duren. Zeker als partijen in hoger beroep gaan. Bij arbitrage spreekt u zelf af of hoger beroep mogelijk is. Arbitrage is dan ook doorgaans een veel snellere manier om een eindbeslissing te krijgen in een geschil.
- Geheimhouding. Procedures bij de overheidsrechter zijn openbaar en vonnissen worden vaak online gepubliceerd. Soms is dat onwenselijk, bijvoorbeeld omdat in een zaak (bedrijfs)gevoelige informatie op tafel komt. Arbitrage is niet openbaar en bij arbitrage wordt meestal geheimhouding afgesproken.
- Uitvoerbaarheid van de uitspraak. Nederland heeft niet met alle landen een verdrag gesloten over de uitvoering van vonnissen van de overheidsrechter. Dat betekent dat u met een vonnis van de rechtbank niet altijd uw geld kunt halen in het buitenland. Soms is dan toestemming van de rechter in dat land nodig en in het ergste geval moet u in het buitenland nogmaals procederen. Dergelijke problemen spelen vooral bij landen buiten de EU en zelfs in belangrijke handelspartners als de Verenigde Staten. Veel landen wereldwijd zijn echter wel aangesloten bij het internationaal arbitrageverdrag. Daardoor kunnen uitspraken van arbiters wel meteen worden uitgevoerd, zonder tussenkomst van een buitenlandse rechter.
De nadelen van arbitrage
Arbitrage kent echter ook nadelen ten opzichte van de overheidsrechtbanken. Enkele belangrijke nadelen zijn:
- Hogere kosten. Hoewel procederen bij de overheidsrechter niet altijd goedkoop is, zijn arbiters doorgaans duurder dan de overheidsrechter.
- Vaak geen hoger beroep. Het uitsluiten van de mogelijkheid om in beroep te gaan, is een voordeel omdat de procedure dan sneller beëindigd is. Het kan echter ook een nadeel zijn. Indien de arbiters in uw ogen een onjuist oordeel uitspreken, heeft u geen mogelijkheid meer om dit in hoger beroep aan te vechten.
- Niet altijd spoedprocedures beschikbaar. Niet alle arbitrage-instituten en reglementen voorzien in spoedprocedures. Indien met spoed een tijdelijke maatregel nodig is, bijvoorbeeld een verbod op een bepaald handelen van de andere partij, dan moet in zo'n geval alsnog op de overheidsrechter worden teruggevallen.
Advies
Wilt u een contract opstellen en vraagt u zich af of u moet kiezen voor de gewone rechter of voor arbitrage? Heeft u al een geschil en vraagt u zich af of u wellicht alsnog arbitrage moet afspreken met de wederpartij? Wij adviseren u graag hierover!