Het voortijdig proeftijdontslag

Kan een toekomstig werknemer ontslagen worden voordat hij aan zijn proeftijd begint?

De proeftijd heeft voor een werkgever als doel om na te gaan of een werknemer bij zijn bedrijf past en over de vaardigheden beschikt om zijn werk goed te kunnen uitoefenen. Een werknemer kan, dankzij de proeftijd, op zijn beurt uitvinden of hij het werk leuk en interessant vindt. Gedurende de proeftijd kunnen zowel werkgever als werknemer er daarom voor kiezen om de arbeidsovereenkomst met onmiddellijke ingang op te zeggen. Maar wat als een werkgever, voor aanvang van de proeftijd, al weet dat hij niet meer met de werknemer in zee wil gaan?

De wet voorziet niet in de mogelijkheid om iemands arbeidsovereenkomst voor aanvang van de proeftijd op te zeggen. Niettemin volgt uit rechtspraak dat een werknemer toch, onder bepaalde voorwaarden, voorafgaand aan zijn proeftijd kan worden ontslagen. 

Aan deze voorwaarden toetste de Rechtbank Den Haag het voortijdig proeftijdontslag van een taxichauffeur. In deze zaak liet een taxibedrijf een chauffeur weten dat hij een aantal maanden later in dienst zou kunnen treden. In de arbeidsovereenkomst was een proeftijdbeding opgenomen. Voordat de taxichauffeur aan zijn proeftijd was begonnen, kreeg het taxibedrijf te horen dat haar vaste opdrachtgever haar aanzienlijk minder opdrachten zou gaan verstrekken. 

De rechter oordeelde dat een aantal omstandigheden van belang zijn bij de beoordeling of het taxibedrijf gerechtigd was om de taxichauffeur voor aanvang van de proeftijd al te ontslaan. 

  • Zo dient gekeken te worden naar de reden van het ontslag. Bedrijfseconomische omstandigheden worden doorgaans als geldige reden beschouwd. 
  • Ook dient sprake te zijn van omstandigheden die niet voorzienbaar waren ten tijde van het sluiten van de arbeidsovereenkomst. Dit was in casu ook niet het geval. 

De Rechtbank Den Haag bepaalde dat het taxibedrijf niet onrechtmatig heeft gehandeld door de taxichauffeur voorafgaand aan de proeftijd al te ontslaan.

Naast het verlies van een belangrijke klant is de coronacrisis ook een goed voorbeeld van een onvoorziene omstandigheid. Wanneer een arbeidsovereenkomst voor het begin van de coronacrisis is gesloten en de werkgever als gevolg van de crisis in financiële problemen komt of dreigt te komen, zal hij waarschijnlijk een beroep kunnen doen op het voortijdig proeftijdontslag. Dit kan dus anders liggen als de werkgever al ten tijde van het aangaan van de arbeidsovereenkomst bekend was met de coronacrisis en toch heeft besloten om een arbeidsovereenkomst te sluiten met de werknemer.

Een werkgever dient dan ook zorgvuldig te werk te gaan in het geval dat hij een werknemer voorafgaand aan zijn proeftijd wenst te ontslaan. Doet hij dit niet dan kan hij veroordeeld worden tot het betalen van een schadevergoeding. Dit kan onder andere bestaan uit gederfd inkomen van de werknemer en gemaakte en nog te maken sollicitatiekosten

Heeft u vragen over het voortijdig proeftijdontslag? Neem dan contact op met een van onze arbeidsrechtspecialisten.