De lengte en breedte van het eigendomsvoorbehoud

Adelmeijer Hoyng Advocaten adviseert ondernemers ieder kwartaal vanuit een actueel en relevant thema onder de benaming “Q Legal Insights”. In Q1 van dit jaar extra aandacht voor het onderwerp “Insolventie & Herstructurering”. 

Wat is het belang van een eigendomsvoorbehoud?

Leveranciers van producten in het MKB maken regelmatig gebruik van een eigendomsvoorbehoud. Een eigendomsvoorbehoud is de afspraak tussen partijen dat de geleverde producten juridisch eigendom blijven van de leverancier totdat de afnemer de geleverde producten heeft betaald.  
De leverancier, gewapend met zo'n eigendomsvoorbehoud, heeft ten opzichte van overige crediteuren die zich willen verhalen op diezelfde failliete afnemer, een relatief gunstige positie. 

Een faillissement raakt namelijk enkel de goederen die eigendom zijn van de failliet. Goederen geleverd onder eigendomsvoorbehoud blijven buiten bereik van de curator omdat deze nog steeds behoren tot het vermogen van de leverancier.

Veelgemaakte fouten

Formele gebreken

De praktijk leert echter dat er aan de kant van de leverancier heel wat kan misgaan bij het bedingen en effectueren van een eigendomsvoorbehoud. Een bekende misstap in dit kader is dat leveranciers niet op de hoogte zijn van de eisen die worden gesteld aan een rechtsgeldig eigendomsvoorbehoud. Zo wordt vaak vergeten dat een eigendomsvoorbehoud schriftelijk moet worden overeengekomen. Bijvoorbeeld in de overeenkomst met de afnemer of in de algemene voorwaarden. Belangrijk is in ieder geval dat u het eigendomsvoorbehoud afspreekt vóór of bij het sluiten van de overeenkomst. 

Algemene voorwaarden

Een ander belangrijk aandachtspunt speelt wanneer u een eigendomsvoorbehoud heeft opgenomen in uw algemene voorwaarden. Zorg er in dit geval voor dat u uw algemene voorwaarden van toepassing heeft verklaard. Dat doet u bijvoorbeeld in uw offerte of in de definitieve overeenkomst. Let er daarbij ook op dat de afnemer niet zijn eigen voorwaarden wil toepassen. Daarnaast is het in veel gevallen noodzakelijk om de voorwaarden aan de afnemer ter hand te stellen. Doet u dat niet of doet u dat te laat, bijvoorbeeld pas op de achterkant van uw factuur, dan kan uw afnemer (als het een kleinere onderneming is) een beroep doen op de vernietiging van de voorwaarden en daarmee is uw eigendomsvoorbehoud dan niet meer geldig. 

Omvang van het eigendomsvoorbehoud

Een minder bekende fout is dat wordt vergeten om het eigendomsvoorbehoud zo lang en breed mogelijk te maken. Regelmatig bedingen leveranciers dat het eigendom van bijvoorbeeld de levering van januari 2021 wordt voorbehouden totdat de specifieke producten van die levering zijn betaald, terwijl men zich niet bewust is van het feit dat het eigendom van die producten langer kan worden voorbehouden. Het is de leverancier namelijk toegestaan om af te spreken dat de producten van de levering van januari 2021 pas eigendom worden van de afnemer zodra hij alle facturen van het jaar 2021 heeft betaald. Wilt u van deze afspraak gebruik maken, dan stelt de wet daarbij wel de eis dat uit de overeenkomst blijkt dat u in de toekomst vaker aan de desbetreffende afnemer zult leveren. 

Hulp nodig?

Het eigendomsvoorbehoud biedt leveranciers van producten zekerheid, met name als de afnemer opeens failliet wordt verklaard. De omvang van die zekerheid en het vervolgens effectueren daarvan is echter niet vanzelfsprekend en vraagt enige juridische handigheid.

Heeft u een eigendomsvoorbehoud bedongen en twijfelt u over de houdbaarheid daarvan of wilt u juist een goed geformuleerd eigendomsvoorbehoud opnemen in uw overeenkomsten? Neem dan contact met ons. Onze advocaten Insolventie en Herstructurering adviseren u graag!